श्री नवश्या गणपती उत्सव
संकष्ट चतुर्थी – ७ डिसेंबर २०२५
चेहेल (ता. मंगरूळपीर)
सविस्तर माहिती
ॐ गं गणपतये नमः।
वेदकालीन परंपरेपासून अखिल ब्रह्मांडाचा संहारक अडथळे दूर करणारा, बुद्धी–सिद्धीचा अधिपती, विघ्नहर्ता व मंगलकार्याचा दिग्दर्शक म्हणून श्री गणेशाची उपासना केली जाते. ऋग्वेद आणि अथर्ववेद मधील स्तोत्रांमध्ये गणपतीला “ब्रह्मण्यदेवता”, “गणांचा ईश” आणि “सर्वविद्यांचा आरंभकारक” संबोधले आहे.
गणपती पूजनाचे मूलतत्त्व असे सांगते की—
“यत्र यत्र गणेशो तत्र तत्र सिद्धिरस्तु”
जिथे जिथे गणेशाची उपस्थिती, तिथे तिथे यश, मंगल आणि समृद्धी नित्यप्राप्त होते.
वेदीय दृष्टीने संकष्ट चतुर्थीचे महत्त्व
संकष्ट चतुर्थी ही चतुर्थीतील सर्वात प्रभावी व्रतांपैकी एक मानली जाते.
चांद्र महिन्याच्या कृष्ण पक्षातील चतुर्थी या दिवशी गणेश उपासना केल्यास—
- जीवनातील मानसिक, आर्थिक, वैयक्तिक आणि कौटुंबिक संकटे दूर होतात.
- बुद्धी–बल–आरोग्य आणि अध्यात्मिक शक्ती वाढते.
- दुर्विनियोगी ग्रहदोष निवळतात.
- दीर्घायुष्य आणि शांती लाभते.
वेदांनुसार, चतुर्थी ही गणपतीची तिथी मानली जाते आणि या दिवशी केलेला जप, पूजा, अभिषेक आणि अन्नदान शतगुण फळ देतो.
चेहेल येथील "नवश्या गणपती" – स्थानिक परंपरेचा जीवंत वारसा
मंगरूळपीर तालुक्यातील चेहेल हे गाव “नवश्या गणपती”मुळे ओळखले जाते.
येथील गणपतीची ओळख फक्त दर्शनापुरती नसून विश्वास, नवस आणि चमत्कारी सिद्धीसाठी खास मानले जाणारे स्थळ म्हणून भाविकांच्या मनात दृढ प्रतिष्ठित आहे.
“नवश्या गणपती” का विशेष?
चेहेल येथील नवश्या गणपतीची परंपरा सांगते की—
- येथे केलेला नवस अत्यंत लवकर पूर्णत्वाला येतो.
- असाध्य वाटणाऱ्या समस्या, अडथळे आणि संकटे सहज दूर होतात.
- गावकऱ्यांसह आजूबाजूच्या पंचकोशीतील भाविक दर चतुर्थीला येथे येऊन दीप–दूर्वा–मोदक अर्पण करतात.
- अनेक वर्षांच्या अथक श्रद्धेमुळे हे स्थान क्षेत्रपीठ म्हणून मान्यता पावले आहे.
चेहेलचे वातावरण, ग्रामस्थांचा भक्तभाव आणि नवश्या गणेश उपस्थितीची अनुभूती भाविकांना अद्भुत आध्यात्मिक शांतता प्रदान करते.
नवश्या गणपतीची वेदीय पूजा स्वरूप
ग्रामस्थांनी जपलेली ही पूजा पद्धत वेदशास्त्राच्या तत्त्वांवर आधारित असून अत्यंत सोपी आणि साधनाप्रधान आहे:
१. गणेश ध्यान
“ॐ एकदन्ताय विद्महे
वक्रतुण्डाय धीमहि
तन्नो दन्ती प्रचोदयात्॥”
२. पंचोपचार / षोडशोपचार पूजा
- पुण्याहवाचन
- आवाहन, आसन, पाद्य, अर्घ्य
- गंध, अक्षत, पुष्प
- दुर्वांकुर अर्पण (गणेशाचा अत्यंत प्रिय)
- मोदक नैवेद्य
- आरती, शांतीपाठ
३. संकष्ट चतुर्थी व्रत
- दिवसभर उपवास
- सायंकाळी चंद्रदर्शनानंतर गणेशपूजन
- दुःखनिवारणासाठी “संकष्ट नाशन गणेश स्तोत्र” पठण
- मोदक–लाडू नैवेद्य
आध्यात्मिक आणि सामाजिक महत्त्व
चेहेल येथील श्री नवश्या गणपती फक्त आध्यात्मिक केंद्र नाही—
इथे दर चतुर्थीला गाव एकत्र येतो, सर्व जाती–धर्मातील भाविक एकसमान श्रद्धेने सहभागी होतात. काही भाविक पैदल वारी करतात
ही परंपरा—
- समाजातील एकोपा वाढवते
- संस्कृतीचे संवर्धन करते
- नवीन पिढीला धर्म, संस्कार आणि भक्ति–परंपरेशी जोडून ठेवते
ग्रामस्थांचा निस्वार्थ सहभाग आणि गणरायाचे अदृश्य आशीर्वाद यामुळे ही परंपरा अधिक तेजोमय होत आहे.
उत्सव २०२५ – मंगलकार्याचा शुभारंभ
७ डिसेंबर २०२५ – संकष्ट चतुर्थी
या दिवशी श्री नवश्या गणपतीचे विशेष पूजन, आरती, अभिषेक आणि भजन आयोजित करण्यात आले आहे.
भाविकांनी मोठ्या संख्येने येऊन नवश्या गणरायाचे दर्शन घेऊन संकटमोचन आशीर्वाद ग्रहण करण्यात आली.
0 Comments